Nasi bohaterowie – nasieniowody

A teraz już najwyższy czas na poznanie naszych skromnych bohaterów – nasieniowodów oraz ich bezpośrednich towarzyszy i sąsiadów, z którymi współpracują dla naszej uciechy, nie wspominając o fundamentalnym obowiązku – zachowaniu gatunku. Będziemy się z nimi spotykać na następnych stronach.

W hierarchii mądrości narządów nasieniowody znajdują się na dość odległych miejscach. Zresztą, nikt nie wymaga od nich samodzielnego podejmowania działań, co należy do zadań wątroby, serca czy mózgowia. Niemniej jednak Natura powierzyła im bardzo odpowiedzianą funkcję. Od ich właściwego funkcjonowania zależy nasze: być albo nie być.

Nasieniowody są cienkimi przewodami do złudzenia przypominającymi wentyle rowerowe, leniwie meandrujące pomiędzy najądrzami a cewką moczową. Mają dwie łacińskie nazwy: vas deferens – naczynie odprowadzające i ductus deferens – trakt odprowadzający. Obie nazwy były nadane w XVI wieku przez włoskiego lekarza, Giacomo da Carpi, który chcąc poznać anatomię, a nie trafić za nadmierną ciekawość na stos, został papieskim balsamistą i konserwatorem watykańskich relikwii. Do eksperymentów i rekonstrukcji ubytków służyły ciała straconych na szafocie. Pracował w watykańskich lochach przez kilkanaście lat. Nieodpowiednie oświetlenie pochodniami i świecami wpłynęło na wyciągnięcie przez niego wielu wniosków uznanych później za błędne. W napisanym przez niego podręczniku anatomii znalazły się również nasieniowody. Uczony przypuszczał, że składają się z dwóch części. Szeroki, przypominający bańkę, fragment nazwał naczyniem odprowadzającym, a cieńszy traktem odprowadzającym. Dzisiaj już wiemy, że jest to jeden organ, mający dwie funkcje: transportuje plemniki i wydziela substancję zapewniającą ich ruchliwość.

Nasieniowody człowieka są parzystymi przewodami o długości około czterdziestu pięciu centymetrów. Zaczynają się na przewodach najądrza, w których wytworzone w jądrach plemniki gromadzą się i przez kilka tygodni dojrzewają.

Pierwszy odcinek biegnie ku górze. Wnika do powrózka nasiennego, trafiając do pierścienia pachwinowego. Przechodzi przez kanał i ulega zagięciu na moczowodzie, biegnąc wzdłuż ściany bocznej miednicy ku dołowi i zakręca do tyłu, układając się na powierzchni pęcherza moczowego.

Przewody są zakończone bańką nasieniowodu, gdzie wytwarzana jest wydzielina pobudzająca ruch plemników. Obie bańki znajdują się między dnem pęcherza a odbytnicą i biegną zbieżnie do gruczołu krokowego. Każda bańka przechodzi w przewód wytryskowy w gruczole krokowym i uchodzi na wzgórku nasiennym.

W czasie wytrysku plemniki mieszają się z wydzieliną prostaty, której kleista konsystencja tworzy dla nich płaszcz ochronny, umożliwiający pokonanie drogi niezbędnej do zapłodnienia komórki jajowej.