Wazektomia: legalna czy nie?

Moją fascynującą przygodę z wazektomią zacząłem trochę na ukos, od wizyty w księgarni, gdzie kupiłem Kodeks karny. Nie jestem przesadnie praworządny, a nawet mam duszę buntownika, ale nie trzeba być prawnikiem, aby wiedzieć, że nieznajomość przepisów prawnych nie jest, w przypadku popełnienia przestępstwa, okolicznością łagodzącą. Spędzenie nawet godziny w areszcie i tłumaczenie się ze zdobyczy medycyny przed prokuratorem, który nie ma o meritum śladowego pojęcia, w najmniejszym stopniu mi nie odpowiadało, dlatego zawczasu siadłem do lektury, licząc na znalezienie odpowiedzi na nurtujące mnie pytania.

Czy wazektomia jest legalna, czy nie? Czyli, jeżeli podejmę wyzwanie, to czy grożą mi konsekwencje prawne czy nie? Znalazłem artykuł 156 o treści: "Kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci 1) pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, 2) innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej lub znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. § 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. § 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12." Teoretycznie to co nie jest zabronione, powinno być dozwolone, a o wazektomii nie było tam słowa. Jak czegoś nie ma, to nie powinienem się czegokolwiek obawiać, ale nadal miałem rozterki. Sięgnąłem do prawa karnego, gdzie znalazłem stosowny fragment, z którego wynikało, że nie popełnię błędu, jeżeli będę postępował zgodnie z wolą pacjenta. To że wazektomia jest szansą zachowania zdrowia dla milionów kobiet, wcale nie musiało być oczywiste również dla twórców prawa, dlatego poprosiłem o orzeczenie wybitnych prawników.

Pan profesor Marian Filar z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika z Toruniu napisał: Zdolność płodzenia jest dobrem indywidualnym i nie należy do społeczeństwa, tylko do konkretnego człowieka. Jeśli zgadza się on, aby tę zdolność na jakiś czas utracić, a jest choćby kilkunastoprocentowa szansa na zabieg odwrotny, to nie ma problemu.

Zbliżony pogląd reprezentował profesor Witold Kulesza z Uniwersytetu Łódzkiego: W najbliższej perspektywie jest szansa na pełne uznanie wazektomii w Polsce, pod warunkiem, że: dokona jej lekarz w ramach czynności leczniczej podyktowanej potrzebą poprawy stanu zdrowia rozumianego nie tylko jako brak choroby, ale i dobrego samopoczucia. Nie ma jeszcze takiego zapisu, ale jest już taka praktyka. Dlatego prokuratorzy nie zajmują się lekarzami wykonującymi zabiegi. Zaczynają się przekonywać do nieterapeutycznych zabiegów lekarskich.

Lektura orzeczeń poprawiła mi nastrój. Penalizacja nie dotyczyła zabiegu mikrochirurgicznego wykonywanego dla dobra i na życzenie pacjenta, tym bardziej że stan niepłodności nie był nieodwracalny. Wystarczyło ponownie poddać się zabiegowi rewazektomii, aby po kilkunastu tygodniach podjąć starania o radosne poczęcie potomka. Niestety, nie jest to zabieg dający stuprocentową skuteczność, podobnie zresztą jak in vitro.

Kolejnym krokiem było sięgnięcie do specjalistycznej literatury medycznej. W czasie lektury odetchnąłem w ulgą.

Na świecie wykonano ponad sto milionów zabiegów wazektomii i nikt w ich następstwie nie umarł.

W USA na trzysta dziesięć milionów mieszkańców wykonywano rocznie prawie pół miliona operacji. W Europie Zachodniej było podobnie. W Chinach czy Indiach po kilka milionów. Niestety, nasze rodzime realia nie mieściły się w żadnych statystykach. Może ktoś gdzieś pokątnie operował, ale nigdzie się tym nie chwalił. Dostrzegłem w tym lukę i zarazem swoją szansę. Należało ją wypełnić, ale jeszcze nie wiedziałem jak.