Regulacja urodzeń

Regulacja urodzeń

Celem regulacji urodzeń jest pozytywne lub negatywne wpływanie na stopień reprodukcji. Wpływ pozytywny wyraża się w utrzymywaniu zagrożonej ciąży, leczeniu niepłodności, sztucznym zapłodnieniu, zachęcaniu do większej liczby potomstwa. Wpływ negatywny objawia się w ograniczeniu urodzeń przez antykoncepcję, przerywanie ciąży, sterylizację (z użyciem metod mikrochirurgicznych takich, jak: wazektomia, salpingektomia, Essure i Adiana; Anglosasi używają często pojęcia „sterylizacja” na określenie wcześniej wymienionych metod, jak chociażby wazektomii, tymczasem sterylizacja to usunięcie gonad z jednoczesnym pozbawieniem pacjenta/ki pewnej grupy hormonów, z czym wazektomia nie ma nic wspólnego). Regulacja urodzeń jest praktykowana od zarania dziejów. Najczęściej dyktowała ją polityka społeczna: jeżeli potrzebna była większa liczba wojowników, żołnierzy, ludzi do pracy czy wyznawców danej religii, stosowano politykę sprzyjającą zwiększaniu urodzeń, natomiast działania ograniczające przyrost populacji podejmowano wtedy, gdy liczba ludności niekontrolowanie rosła.

Potocznie przez regulację urodzeń rozumie się najczęściej ograniczanie przyrostu naturalnego, przy czym pojmuje się je dwojako: jako szeroko rozumianą antykoncepcję, czyli zapobieganie zapłodnieniu, oraz jako przerywanie już istniejącej ciąży we wczesnym okresie jej rozwoju.

Konsekwencje przerywania ciąży, zwłaszcza pierwszej, są wielorakie i wszystkie szkodliwe, toteż uznaje się za jedynie słuszne regulowanie urodzeń zgodnie z pierwszym rozumieniem tego terminu, tj. przez stosowanie antykoncepcji.

Regułą jest, że większa edukacja w zakresie antykoncepcji powoduje zmniejszenie liczby sztucznych poronień. Przykładem mogą być kraje o wysokim stopniu cywilizacji, w których 70–80% kobiet w wieku rozrodczym zna metody antykoncepcji, a przyrost ludności jest tam regulowany. W krajach Trzeciego Świata metody antykoncepcji zna zaledwie kilka procent kobiet w wieku rozrodczym, w związku z czym obserwuje się tam przyrost żywiołowy, będący hamulcem rozwoju i poprawy bytu społeczeństwa. Szerzenie wiedzy o właściwych, bezpiecznych i możliwie najskuteczniejszych metodach i środkach antykoncepcji jest w dzisiejszym świecie koniecznością. Zapewnienie antykoncepcji na odpowiednim poziomie leży w interesie wszystkich społeczeństw i urasta do problemu rangi światowej.

Antykoncepcja ma pewne aspekty etyczne. Jeden z nich wiąże się ze znaczną liczbą poronień sztucznych, często kryminalnie bezprawnych, z dużym współczynnikiem zachorowalności w wyniku aborcji i negatywnymi skutkami psychicznymi tego zabiegu. Niechciane i nieplanowane ciąże mają niekorzystny wpływ na jednostkę i na całe społeczeństwo. Dlatego słuszniej jest zapobiegać ciąży, niż pozwolić wpadać kobietom w pułapkę trudnego problemu ciąży przedmałżeńskiej czy nawet małżeńskiej, ale z różnych względów niechcianej, np. w zbyt wczesnym wieku. Pociąga to za sobą możliwość poważnych zakłóceń rozwoju emocjonalnego oraz stosunków rodzinnych. Zalegalizowana aborcja terapeutyczna też nie jest dobrym rozwiązaniem. Udostępnienie odpowiednio nadzorowanej antykoncepcji młodym kobietom wydaje się jedynym, logicznym, praktycznym sposobem rozwiązania tego problemu.

Obecnie regulacja urodzeń wiąże się z założeniami demograficznymi poszczególnych państw. Oprócz skrajnych przypadków, np. Chin, w których państwo bardzo silnie ingeruje w liczbę posiadanych dzieci, w większości społeczeństw kobiety (czy też małżeństwa) mają prawo decydowania o liczbie własnego potomstwa. Według ocen ośrodka socjologicznego Światowego Departamentu Płodności (World Fertility Survey) obecnie kobiety na całym świecie planują mniej dzieci, niezależnie od czynników rodzinnych czy ekonomicznych.

Odpowiednie planowanie urodzeń jest też skutecznym sposobem zapobiegania śmiertelności matek i noworodków, ponieważ planowanie rodziny może pomóc parom małżeńskim uniknąć ciąży wysokiego ryzyka.

Dane z całego świata [Population reports… 1984] pokazują, że największe ryzyko zachorowań i śmierci matek i noworodków występuje wśród kobiet ciężarnych:

• przed 18 r.ż. (za szybko) ,
• powyżej 35 r.ż. (za późno) ,
• mających za sobą więcej niż cztery porody (za dużo) ,
• zachodzących w ciążę częściej niż co dwa lata (za często) .

Za szybko, za późno, za dużo, za często.

W części Europy i Ameryki Północnej śmiertelność noworodków obniżyła się w ostatnich 15 latach o 25%, ponieważ znacznie zmniejszyła się liczba porodów wśród kobiet starszych, z dużą liczbą dzieci. W krajach Afryki i Azji umiera rocznie przy porodzie około 5,6 mln noworodków i 200 tys. matek. Można byłoby chociażby w części tego uniknąć, gdyby kobiety rodziły tylko w najbezpieczniejszych latach, tj. między 21. a 30. r.ż., planowały porody w odpowiednich odstępach czasu, a rodzinę – w umiarkowanym rozmiarze.