Substancje i leki teratogenne.

Substancje i leki teratogenne.
Ludzkie namiętności są silniejsze niż kliniczne przeciwwskazania do zachodzenia w ciążę, wynikające z przedstawionych powyżej ciężkich schorzeń. Stąd jest to potencjalna grupa do stosowania np.: wazektomii. Teratogenność definiuje się jako wywoływanie wad rozwojowych płodu, głównie przez takie czynniki, jak różnego rodzaju substancje chemiczne czy promieniowanie. Zaistnienie wad trudno stwierdzić na początku ciąży, ponieważ dokonują się głównie w okresie embriogenezy.
substancje teratogenne
- talidomid
- hrmony androgenne
- aminopteryna, metotreksat (antagoniści kwasu foliowego)
- alkohol (nadużywanie alkoholu)
- witamina A w dużych dawkach (powyżej 25 000 j.m. dziennie)
- retinoidy (pochodne witaminy A): izitretynoina, etretynat.
Leki teratogenne
- leki przeciwpadaczkowe
- doustne leki przeciwzakrzepowe: kumaryna, dikumarol.
- hormony płciowe żeńskie
- klomifen
- lit
- leki tereostatyczne
- jodki (z wyłączeniem profilaktyki jodowej, substytucji jodowej, środków cieniujących zawierających jod; podawanie tych substancji, lub wcześniejsze planowanie zabiegów powinno być prowadzone w pierwszej fazie cyklu albo przy ciągle stosowanej antykoncepcji)
- streptomycyna, dihyrdostreptomycyna
- leki przeciwzimnicze (poza stosowanymi w celach profilaktycznych): chinina, chlorochina, meflochina
- cytostatyki
- rtęć (organiczne związki rtęci).
Substancje powodujące efekty teratogenne i/albo wywołujące zaburzenia rozwojowe w doświadczeniu na zwierzętach (lista skrócona)
- salicylany, meprobamat
- benzodiazepina, chlorodiazepoksyd
- leki przeciwhistaminowe, przeciwgrzybicze, przeciwcukrzycowe (doustne)
- gestageny/estrogeny
- amfetamina, kofeina, kodeina
- tetracykliny, sulfonamidy, penicylamina
- chloramfenikol/tiamfenikol
- izoniazyd, rifampicyna
- pyrymetamina
- ołów (działanie teratogenne na układ nerwowy [96].
Leki wykazujące u człowieka działanie teratogenne albo o możliwym działaniu teratogennym. (Uwaga: w tym zestawieniu nie uwzględniono leków i substancji wymienionych w części ogólnej).
- antybiotyki (aminoglikozydy, tetracykliny, chlofamfenikol)
- chemioterapeutyki przeciwbakteryjne: zestawienie trymetoprymu i sulfonamidu (np. ko-trymoksazol), nitrofurany, jodopowidon (Polseptol)
- fluorek sodu
- glikokortykosteroidy
- hormony płciowe i ich inhibitory: leki anaboliczne/androgeny,antyandrogeny, antyestrogeny, estrogeny, gestageny, zestawienia estrogenów i gestagenów
- immunostymultory: echinaceae, filgrastyn, interferon, interleukina, substancje i preparaty zawierajace składniki narządowe i drobnustroje, preparaty organiczne zawierajace wyciągi z grasicy lub śledziony
- inhybitory ACE
- leki andrenergiczne: leki alfa-adrenergiczne, leki beta-adrenergiczne
- leki przeciwarytmiczne: lidokaina, amiofaron, glikozydy naparstnicy
- leki blokujące kanał wapniowy
- leki blokujące receptory beta- adrenergiczne
- leki cucące (kofeina)
- leki hamujące łaknienie, immunosupresyjne, moczopędne
- leki nasenne/uspokajające (doksylamina).
- leki neuroleptyczne
- leki przeciwbólowe: morfina i jej pochodne, petydyna, bardzo silne leki przeciwbólowe (dekstropropoksyfen), słabe leki przeciwbólowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne, kwas acetylosalicylowy i jego pochodne
- leki przeciwcukrzycowe (glibenklamid, tolbutamid)
- leki przeciwdepresyjne
- leki przeciwnadciśnieniowe (dihydralazyna, metyldopa, nitrosprusydek sodu).
- leki przeciwpadaczkowe: barbeksaklon, karbamazepina, klonazepam, etosuksymid, fenbarbital, fenytoina, prymidon, kwas walproinowy, wigabatyna
- leki przeciwzakrzepowe (doustne)
- leki psychotropowe: benzodiazepina, klometiazol, rezerpina, inhibitory AMO
- leki tuberkulostatyczne: INH, etambutol, pirazynamid, rifampicyna, streptomycyna
- leki tyreostatyczne, leki wywołujące owulację
- lit, meprobamat
- witamina D
Opieka ginekologiczna nad kobietami chorymi na padaczkę – antykoncepcja.
Eksperci z poszczególnych dziedzin medycyny ustalili listę chorób, w których należy wykazać szczególną ostrożność przy planowaniu ciąży, a w wielu jednostkach chorobowych ciąża jest przeciwwskazana.
Optymalna opieka ginekologiczno-położnicza nad kobietami z epilepsją wymaga wielodyscyplinarnego podejścia w różnych okresach ich życia. Mimo realnego ryzyka dla rozwijającego się płodu i matki, większość kobiet z epilepsją przy właściwym planowaniu ciąży może osiągnąć dobre rezultaty [EL-Sayed Y.;Obstetric and Gynecologic Care of Women with Epilepsy. Epilepsia. 1998.39;8:17;17-25]. Opieka ginekologiczno-położnicza nad kobietą z epilepsją wymaga współpracy z neurologiem, genetykiem, pediatrą, pielęgniarką [Devinsky O, Yerby M.:Women with epilepsy:reproduction and effects of pregnancy on epilepsy.Nerol. Clin 1994;12:479-95].
Stosowanie leków przeciwpadaczkowych w ciąży, ich złożona farmakokinetyka ma poważny wpływ na wady wrodzone u płodów. Poniżej przedstawiono leki przeciwpadaczkowe obniżające działanie leków antykoncepcyjnych.
Tab. Wpływ leków przeciwpadaczkowych na doustne środki antykoncepcyjne(DŚA). Redukują efekt antykoncepcyjny Bez zmian na DŚA
barbiturates | felbamate |
carbamazepine | gabapentin |
oxcabazepine | lamotrigine |
phenytoin | vigabatrin |
toprimate | volproate |
Niektórzy autorzy proponują zastosowanie większych dawek EE nawet powyżej 50 mg w tabletce antykoncepcyjnej [Trussell J. Thatcher R.A.]. Enzymy indukujące leki przeciwpadaczkowe także redukują efekt antykoncepcyjny levonorgestrelu, składnika Norplantu [100]. Również skuteczność Depo-Provery w iniekcjach domięśniowych wśród tej populacji przy cyklicznym stosowaniu co trzy miesiące nie jest jasna [101]. Lekceważenie problemów dotyczących poważnych schorzeń z zakresu całej interny stwarza wiele zagrożeń zarówno wobec kobiet jak i ich dzieci, u których często wykrywane są wady wrodzone. Przykład epilepsji jest jednym z wielu.
<<< Poprzedni temat | Spis treści | Kolejny temat >>> |