Substancje i leki teratogenne.

Substancje i leki teratogenne.

Ludzkie namiętności są silniejsze niż kliniczne przeciwwskazania do zachodzenia w ciążę, wynikające z przedstawionych powyżej ciężkich schorzeń. Stąd jest to potencjalna grupa do stosowania np.: wazektomii. Teratogenność definiuje się jako wywoływanie wad rozwojowych płodu, głównie przez takie czynniki, jak różnego rodzaju substancje chemiczne czy promieniowanie. Zaistnienie wad trudno stwierdzić na początku ciąży, ponieważ dokonują się głównie w okresie embriogenezy.

substancje teratogenne

• talidomid
• hrmony androgenne
• aminopteryna, metotreksat (antagoniści kwasu foliowego)
• alkohol (nadużywanie alkoholu)
• witamina A w dużych dawkach (powyżej 25 000 j.m. dziennie)
• retinoidy (pochodne witaminy A): izitretynoina, etretynat.

Leki teratogenne

• leki przeciwpadaczkowe
• doustne leki przeciwzakrzepowe: kumaryna, dikumarol.
• hormony płciowe żeńskie
• klomifen
• lit
• leki tereostatyczne
• jodki (z wyłączeniem profilaktyki jodowej, substytucji jodowej, środków cieniujących zawierających jod; podawanie tych substancji, lub wcześniejsze planowanie zabiegów powinno być prowadzone w pierwszej fazie cyklu albo przy ciągle stosowanej antykoncepcji)
• streptomycyna, dihyrdostreptomycyna
• leki przeciwzimnicze (poza stosowanymi w celach profilaktycznych): chinina, chlorochina, meflochina
• cytostatyki
• rtęć (organiczne związki rtęci).

Substancje powodujące efekty teratogenne i/albo wywołujące zaburzenia rozwojowe w doświadczeniu na zwierzętach (lista skrócona)

• salicylany, meprobamat
• benzodiazepina, chlorodiazepoksyd
• leki przeciwhistaminowe, przeciwgrzybicze, przeciwcukrzycowe (doustne)
• gestageny/estrogeny
• amfetamina, kofeina, kodeina
• tetracykliny, sulfonamidy, penicylamina
• chloramfenikol/tiamfenikol
• izoniazyd, rifampicyna
• pyrymetamina
• ołów (działanie teratogenne na układ nerwowy [96].

Leki wykazujące u człowieka działanie teratogenne albo o możliwym działaniu teratogennym. (Uwaga: w tym zestawieniu nie uwzględniono leków i substancji wymienionych w części ogólnej).

• antybiotyki (aminoglikozydy, tetracykliny, chlofamfenikol)
• chemioterapeutyki przeciwbakteryjne: zestawienie trymetoprymu i sulfonamidu (np. ko-trymoksazol), nitrofurany, jodopowidon (Polseptol)
• fluorek sodu
• glikokortykosteroidy
• hormony płciowe i ich inhibitory: leki anaboliczne/androgeny,antyandrogeny, antyestrogeny, estrogeny, gestageny, zestawienia estrogenów i gestagenów
• immunostymultory: echinaceae, filgrastyn, interferon, interleukina, substancje i preparaty zawierajace składniki narządowe i drobnustroje, preparaty organiczne zawierajace wyciągi z grasicy lub śledziony
• inhybitory ACE
• leki andrenergiczne: leki alfa-adrenergiczne, leki beta-adrenergiczne
• leki przeciwarytmiczne: lidokaina, amiofaron, glikozydy naparstnicy
• leki blokujące kanał wapniowy
• leki blokujące receptory beta- adrenergiczne
• leki cucące (kofeina)
• leki hamujące łaknienie, immunosupresyjne, moczopędne
• leki nasenne/uspokajające (doksylamina).
• leki neuroleptyczne
• leki przeciwbólowe: morfina i jej pochodne, petydyna, bardzo silne leki przeciwbólowe (dekstropropoksyfen), słabe leki przeciwbólowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne, kwas acetylosalicylowy i jego pochodne
• leki przeciwcukrzycowe (glibenklamid, tolbutamid)
• leki przeciwdepresyjne
• leki przeciwnadciśnieniowe (dihydralazyna, metyldopa, nitrosprusydek sodu).
• leki przeciwpadaczkowe: barbeksaklon, karbamazepina, klonazepam, etosuksymid, fenbarbital, fenytoina, prymidon, kwas walproinowy, wigabatyna
• leki przeciwzakrzepowe (doustne)
• leki psychotropowe: benzodiazepina, klometiazol, rezerpina, inhibitory AMO
• leki tuberkulostatyczne: INH, etambutol, pirazynamid, rifampicyna, streptomycyna
• leki tyreostatyczne, leki wywołujące owulację
• lit, meprobamat
• witamina D

Opieka ginekologiczna nad kobietami chorymi na padaczkę – antykoncepcja.

Eksperci z poszczególnych dziedzin medycyny ustalili listę chorób, w których należy wykazać szczególną ostrożność przy planowaniu ciąży, a w wielu jednostkach chorobowych ciąża jest przeciwwskazana.

Optymalna opieka ginekologiczno-położnicza nad kobietami z epilepsją wymaga wielodyscyplinarnego podejścia w różnych okresach ich życia. Mimo realnego ryzyka dla rozwijającego się płodu i matki, większość kobiet z epilepsją przy właściwym planowaniu ciąży może osiągnąć dobre rezultaty [EL-Sayed Y.;Obstetric and Gynecologic Care of Women with Epilepsy. Epilepsia. 1998.39;8:17;17-25]. Opieka ginekologiczno-położnicza nad kobietą z epilepsją wymaga współpracy z neurologiem, genetykiem, pediatrą, pielęgniarką [Devinsky O, Yerby M.:Women with epilepsy:reproduction and effects of pregnancy on epilepsy.Nerol. Clin 1994;12:479-95].

Stosowanie leków przeciwpadaczkowych w ciąży, ich złożona farmakokinetyka ma poważny wpływ na wady wrodzone u płodów. Poniżej przedstawiono leki przeciwpadaczkowe obniżające działanie leków antykoncepcyjnych.

Tab. Wpływ leków przeciwpadaczkowych na doustne środki antykoncepcyjne(DŚA). Redukują efekt antykoncepcyjny Bez zmian na DŚA

Niektórzy autorzy proponują zastosowanie większych dawek EE nawet powyżej 50 mg w tabletce antykoncepcyjnej [Trussell J. Thatcher R.A.]. Enzymy indukujące leki przeciwpadaczkowe także redukują efekt antykoncepcyjny levonorgestrelu, składnika Norplantu [100]. Również skuteczność Depo-Provery w iniekcjach domięśniowych wśród tej populacji przy cyklicznym stosowaniu co trzy miesiące nie jest jasna [101]. Lekceważenie problemów dotyczących poważnych schorzeń z zakresu całej interny stwarza wiele zagrożeń zarówno wobec kobiet jak i ich dzieci, u których często wykrywane są wady wrodzone. Przykład epilepsji jest jednym z wielu.